Certyfikacja rolnictwa ekologicznego
Doradztwo w trakcie certyfikacji produkcji ekologicznej
Rolnictwo ekologiczne to specyficzny system gospodarowania, który zakłada zrównoważenie produkcji roślinnej ze zwierzęcą, przy zastosowaniu środków naturalnych.
Podstawowe cele rolnictwa ekologicznego to:
– zachowanie wysokiego poziomu próchnicy, która warunkuje żyzność gleby,
– utrzymanie równowagi biologicznej w środowisku produkcji rolniczej,
– dążenie do zamknięcia obiegu materii w gospodarstwie poprzez zrównoważenie produkcji roślinnej ze zwierzęcą.
W Polsce szczegółowe wymagania w zakresie rolnictwa ekologicznego reguluje Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o rolnictwie ekologicznym, natomiast unijnym aktem prawnym, obowiązującym także polskich rolników, jest Rozporządzenie Rady 2092/91/EWG z dnia 24 czerwca 1991 roku w sprawie produkcji ekologicznej produktów rolnych oraz znakowania produktów rolnych oraz środków spożywczych.
Podstawowe zasady rolnictwa ekologicznego:
Uprawa roślin:
– nawożenie nawozami organicznymi lub naturalnymi, wytworzonymi we własnym gospodarstwie lub, w przypadku nie posiadania zwierząt, pozyskanymi z innych gospodarstw ekologicznych oraz nawozami i środkami poprawiającymi właściwości gleby, zakwalifikowanymi do stosowania w rolnictwie ekologicznym;
– stosowanie ekologicznego materiału siewnego;
– właściwy płodozmian, uwzględniający wsiewki i poplony, pozwalające na jak najdłuższe przykrycie gleby roślinnością;
– odchwaszczanie mechaniczne, bez chemicznych środków ochrony roślin lub za pomocą środków ochrony, zakwalifikowanych do stosowania w rolnictwie ekologicznym;
– stosowanie preparatów biologicznych i wyciągów roślinnych.
Chów zwierząt:
– właściwe utrzymanie zwierząt – zapewnienie odpowiedniej powierzchni oraz dostępu do wybiegów i pastwisk;
– zachowanie dobrostanu;
– maksymalna obsada zwierząt na 1 ha – nie więcej niż 1,5 DJP;
– żywienie oparte na paszach pochodzących z własnego gospodarstwa lub innych, ale wytworzonych metodami ekologicznymi;
– leczenie metodami naturalnymi, stosowanie alopatycznych weterynaryjnych produktów leczniczych oraz antybiotyków tylko za zgodą jednostki certyfikującej na odpowiedzialność lekarza weterynarii. .
Nie wolno stosować:
– pasz przemysłowych,
– GMO – organizmów genetycznie modyfikowanych,
– zapraw nasiennych, syntetycznych środków ochrony roślin,
– nawozów sztucznych,
– sztucznych koncentratów,
– promieni jonizujących.
Wolno stosować:
– środki ochrony roślin zakwalifikowane do stosowania w rolnictwie ekologicznym w Polsce (wykaz środków można uzyskać w Instytucie Ochrony Roślin w Poznaniu lub na stronie www.iop.poznan.pl/organizacja),
– nawozy i środki poprawiające właściwości gleby w rolnictwie ekologicznym (wykaz nawozów i środków można uzyskać w Instytucie Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach lub na stronie www.iung.pulawy.pl)
.
Jak zostać rolnikiem ekologicznym?
Producent rolny, który podjął decyzję o przestawieniu swojego gospodarstwa na metodę ekologiczną zobowiązany jest zgłosić taką działalność na odpowiednim druku do:
- Wybranej jednostki certyfikującej do dnia 1 marca w roku przystąpienia do programu
- Wojewódzkiego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułami Rolno-Spożywczymi
Druk zgłoszenia można pobrać ze strony internetowej www.ijhar-s.gov.pl lub zwrócić się do nas). Wysłanie zgłoszenia oznacza, że rolnik rozpoczął przestawianie produkcji na ekologiczne metody gospodarowania i udostępni swoje gospodarstwo do kontroli. Kontrolę przeprowadzają corocznie inspektorzy jednostki certyfikującej, do której się zgłosiliśmy.
Co zrobić by otrzymać dotację do produkcji?
Otrzymanie tej dotacji umożliwia rolnikom uczestnictwo w programie rolnośrodowiskowym -realizacja pakietu Rolnictwo ekologiczne. Płatność w ramach tego pakietu przysługuje do powierzchni gruntów ornych, trwałych użytków zielonych oraz sadów.
Aby uzyskać płatność należy:
- posiadać gospodarstwo rolne o powierzchni min. 1 ha użytków rolnych oraz numer identyfikacyjny nadany przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa;
- przygotować plan działalności rolnośrodowiskowej obejmujący pakiet: rolnictwo ekologiczne, a jego założenia realizować przez okres pięciu lat. Plan obejmuje wykaz zadań i zaleceń, które rolnik powinien realizować w swoim gospodarstwie w ramach tego pakietu. Dokument ten stanowi również istotne źródło informacji o przebiegu realizacji programu rolnośrodowiskowego dla służb kontrolnych;
- posiadać certyfikat zgodności wymagany przepisami o rolnictwie ekologicznym lub dokument poświadczający, że gospodarstwo rolne na dzień 1 marca znajduje się w okresie przestawiania na produkcję rolniczą metodami ekologicznymi
- przestrzegać podstawowych wymogów które do 31 grudnia 2008 roku obejmują minimalne normy(takie jak do płatności obszarowych) a od 1 stycznia 2009 wymogi tzw. wzajemnej zgodności odnoszące się do stosowania nawozów naturalnych i mineralnych, utrzymania czystości i porządku w gospodarstwie oraz ochrony siedlisk
- zachować trwałe użytki zielone i elementy krajobrazu niużytkowane rolniczo istniejące w chwili rozpoczęcia realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego na terenie całego gospodarstwa
Przestrzegać wymogów pakietu: rolnictwo ekologiczne, czyli:
- przestrzegać przepisy o rolnictwie ekologicznym
- przeznaczyć plon na produkcję pasz ekologicznych, do bezpośredniego skarmiania, sprzedaż, przekazanie do innych gospodarstw lub inne wykorzystanie w tym kompostowanie
- złożyć wniosek o przyznanie płatności z tytułu realizacji przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt w Biurze Powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa